DUNIA YETU

Tuesday, July 15, 2014

UNDER THE SAME SUN YAWASHUKIA WAAGUZI WA HOSPITALI ZA OCEAN ROAD NA MUHIMBILI KWA KUKATAA KUMTIBU MLEMAVU WA NGOZI MWENYE SARATANI.

RUKIA KASEMBE MICHENGA (55)

TAARIFA KWA VYOMBO VYA HABARI

IMETOLEWA NA UNDER THE SAME SUN (UTSS)

TAREHE: 14 JULAI 2014

Shirika la Under The Same Sun limesikitishwa na kitendo kilichofanywa na baadhi ya wauguzi na madaktari wa hospitali za Ocean Road na ile ya Rufaa ya Muhimbili cha kumkatisha tamaa mgonjwa wa saratani ya ngozi RUKIA KASEMBE MICHENGA (55) na kukataa kuendelea kumtibu huku akiwa na maumivu makali.

Michenga amekuja katika ofisi za UTSS akiomba msaada wa matibabu huku akilalamika kwamba madaktari wamemwambia kuwa saratani aliyonayo haitibiki na hivyo asirejee tena katika hospitali hizo. 

Japokuwa shirika letu halihusiki na matibabu yoyote yale, tuna haki na tunao wajibu wa kulifikisha suala hili kwa idara na viongozi husika kupitia vyombo vya habari.

Kwanza tunaona kwamba wafanyakazi hao wa hospitali wamekiuka maadili yao ya kazi ya utabibu ambapo hawapaswi kumkatisha tamaa mgonjwa. 

Pili, ikiwa katika hospitali hizi kuu wagonjwa kama Rukia wanapoambiwa kuwa hawawezi kutibiwa, watu wengi wenye albinism wanaosumbuliwa na saratani ya ngozi wakimbilie wapi? 

Wakati wa maadhimisho ya Tisa ya Siku ya Watu wenye Albinism nchini Tanzania Mei 4 mwaka huu, kundi hili la watu wenye ulemavu wa kurithi waliiambia serikali kwamba asilimia 80 ya watu wenye ulemavu huo hufariki dunia majumbani kwao kwa kukosa matibabu ya saratani ya ngozi. 

Wakati  huo huo asilimia 78 ya wagonjwa wanaofika hospitali kwa matibabu hawapati huduma hiyo kwa wakati kutokana na urasimu uliokithiri katika kliniki na hospitali za wilayani kabla ya kupewa rufaa kwenda hospitali kuu, kama vile Ocean Road, Muhimbili na KCMC katika kitengo cha RDTC. 

Matokeo yake ni kwamba watu wengi wenye albinism wanafika katika hospitali hizo wakati saratani ya ngozi imeathiri sehemu kubwa ya mwili wao.

Michenga ni mwenyeji wa Masasi,Alikuja Dar es Salaam kufuata matibabu wakati saratani ya ngozi ikiwa imesambaa katika eneo kubwa la uso wake. 

Amepoteza jicho la kushoto ambalo limeliwa na saratani hiyo; na pia jicho lake la kulia limepoteza uoni kabisa.  Hivi sasa Michenga haoni kabisa.

Ahadi nyingi zinazotolewa na viongozi mbali mbali wa serikali za kutoa huduma bora kwa watu wenye albinism hazizai matunda.  Badala yake ndugu zetu kama huyu Michenga wanaendelea kuteseka.  

Tunatoa rai kwa Waziri wa Afya na Ustawi wa Jamii, Dr Seif Rashid kuliangalia suala hili kwa makini zaidi ili kuokoa maisha ya Michenga na Watanzania wenzetu wengine wenye albinism wanaosumbuliwa na saratani ya ngozi, ugonjwa ambao unaweza kutibika endapo madaktari watagundua dalili mapema na kutoa matibabu bora na haraka.  

Mama huyu aruhusiwe kuendelea kupata matibabu haraka iwezekanavyo tena bila malipo kwa kuwa serikali imeidhinisha wagonjwa wenye albinism wenye saratani watibiwe bila kutozwa gharama zozote.

RUKIA KASEMBE MICHENGA (55)

Tunamwomba Mheshimiwa Waziri achunguze malalamiko haya ya Michenga ili hali kama hiyo isijitokeze tena kwa mgonjwa yeyote yule.  

Tunaiomba Wizara ya Afya ichukue hatua kali dhidi ya wauguzi na madaktari wenye kauli za kuwakatisha tamaa wagonjwa na kuwarejesha nyumbani huku wakijua kuwa hali zao hazitapata nafuu wakiwa mbali na hospitali.

Rukia Kasembe Michenga kama wagonjwa wengine wa saratani anapata maumivu makali kwa hiyo anahitaji dawa za kutuliza maumivu hayo na pia Tiba Shufaa (Palliative Care). 

Tunawaomba wabunge wenye albinism katika Bunge la Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, Mheshimiwa Al Shaymaar Kweygir na Mheshimiwa Bar’wani Khalfan wahakikishe kwamba suala la matibabu kwa watu wenye albinism linashughulikiwa haraka iwezekanavyo.  

Ahadi zao ziishie kwenye majukwa ya kisiasa na wakati wa kuomba kura tu.  Wabunge hawa wanajua uchungu wa kuishi na saratani ya ngozi kwa kuwa wao wenyewe wana ulemavu huo wa kurithi.

Tunatoa wito kwa wajumbe wa Bunge la Katiba kuhakikisha kwamba suala hili la matibabu bure na  haraka kwa watu wenye albinism wanapopatwa na maradhi ya saratani linaingizwa kwenye Katika Mpya!  

Hatma ya watu wenye albinism nchini Tanzania ipo mikononi mwa Bunge la Katiba na Bunge la Jamhuri ya Muungano wa Tanzania.  Kila mnaporumbana kisiasa na kila mnapojiongezea posho na marupurupu mengine, mnayaweka rehani maisha ya watu wenye albinism!

Tunamwomba Mheshimwa Rais Dk. Jakaya Mrisho Kikwete kutimiza ahadi yake ya kuhakikisha kwamba maisha bora kwa kila Mtanzania yananawezekana pia kwa watu wenye albinism ikiwa atahakikisha kuwa wanapata huduma bora ya afya mara dalili za awali za saratani zinapogundulika!   

Pamoja na kuwa Michenga hakupata matibabu mapema, bado Rais wetu una nguvu za kuhakikisha kuwa anapata matibabu sasa bila ya kuwepo na urasimu wa aina yoyote ile na pia anapatiwa Tiba Shufaa haraka iwezekanavyo endapo itahitajika. 

Afya na maisha ya Michenga yapo mikononi mwenu ninyi mliopo madarakani na bungeni!

Tunatoa wito na msisitizo kwa watu wenye albinism kujikinga dhidi ya mionzi ya jua kwa kuvaa nguo zenye mikono mirefu na zinazofunika sehemu zote za mwili ikiwa ni pamoja na miguu; kichwani ni muhimu kuvaa kofia pana ili kukinga sehemu za kichwa usoni, shingoni na mabegani. 

Tunaomba wawe wepesi kufika hospitali au katika kituo cha afya karibu na makazi hao mara tu wanapogundua vipele, mfano wa chunusi na / au malengelenge yamejitokeza katika ngozi yao.  

Hiyo ni dalili za awali za saratani ambazo zisipotibiwa haraka zinaweza kuendelea na kuwa saratani kubwa zaidi. 

Watu wenye albinism wasikubali wanapoambiwa na baadhi ya matabibu au wauguzi kuwa hivyo ndivyo walivyo.  

Washinikize kupewa matibabu!  Hakuna anayezaliwa na vipele, vidonda au malengelenge! 

Tunaziomba halmashauri zote ziwajibike katika kuwasaidia watu wenye albinism pale wanapohitaji matibabu ya saratani ya ngozi.  Vingozi wasiotekeleza haya ni lazima wawajibishwe na wizara husika!

MWISHO

Kwa maelezo zaidi tafadhali wasiliana na:

Gamariel Mboya – Meneja Uendeshaji:  0684968114 / 0754968114

Vicky Ntetema – Mkurugenzi Mtendaji: 0787600136 / 0753177752

PS:  TAFADHALI REJEA NUKUU ZA HANSARD (KWENYE KARATASI NYINGINE) ZA MKUTANO WA 20: KIKAO CHA BUNGE CHA PILI – TAREHE 9 JUNI 2010 ZA MAJIBU YALIYOTOLEWA NA NAIBU WAZIRI WA AFYA NA USTAWI JAMII KUHUSU MATIBABU YA WATU WENYE ALBINISM. 

Tafadhali jiulize na waulize viongozi wa Wizara husika na serikali kwa ujumla endapo haya yaliyoahidiwa miaka minne iliyopita yametekelezwa.

Ruzuku kwa Dawa za Walemavu wa Ngozi (Albino)

MHE. MOHAMED RISHED ABDALLAH (K.n.y. MHE. AL-SHAYMAA

JOHN KWEGYIR) aliuliza:- Nchi yetu inawajali sana watu wa makundi mbalimbali ya walemavu nchini:- Je, Serikali ina mpango gani wa kutoa ruzuku ya dawa za bure kwa ajili ya kundi la walemavu wa ngozi (Albino) nchini ili wapate dawa ya kujikinga na saratani ya ngozi?

NAIBU WAZIRI WA AFYA NA USTAWI WA JAMII alijibu:- Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Waziri wa Afya na Ustawi wa Jamii, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Al-Shaymaa John Kwegyir, Mbunge wa Kuteuliwa, kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Spika, Wizara inaandaa utaratibu wa kununua dawa na kuzisambaza kwa ajili ya walemavu ngozi (Albino), kujikinga na Saratani ya ngozi katika mwaka wa fedha wa 2010/2011.

Kwa kuanzia, dawa hizo zitasambazwa hadi Hospitali za Mikoa, Hospitali za Wilaya na Hospitali Teule kupitia Bohari ya Dawa. 

Mpango wa kuzifikisha dawa hizo hadi ngazi ya zahanati na vituo vya afya utafuata.

Mheshimiwa Spika, taarifa itatolewa kwa wananchi kuhusu namna ya kuzipata dawa hizi mara zitakaposambazwa katika Hospitali za Mikoa, Wilaya na Hospitali Teule ili waweze kuzitumia. Aidha, dawa hizi zitatolewa bila malipo kwa walemavu wa ngozi.

MHE. MOHAMED RISHED ABDALLAH: Mheshimiwa Spika, ahsante.

Napenda kumuuliza Mheshimiwa Naibu Waziri, maswali mawili madogo ya nyongeza.

(i) Pamoja na hizi dawa lakini tunaona kwamba walemavu wa ngozi wana matatizo wakati wanapoingia juani na macho yao kuyakunja kutokana na mwanga mkali wa jua. Je, Serikali ina utaratibu wa kuona kwamba kila mwenye ulemavu huu anapata miwani; chombo ambacho siyo ghali ili iweze kumsaidia?

 (ii) Kwa faida ya Bunge hili na nchi yetu; sijui Mheshimiwa Waziri anaweza

akatuambia kuna walemavu wa ngozi wangapi Nchini Tanzania?

SPIKA: La pili naona ni la takwimu, sijui linastahili wakati huu, lakini

inategemea. Mheshimiwa Waziri majibu tafadhali.

NAIBU WAZIRI WA AFYA NA USTAWI WA JAMII: Mheshimiwa Spika, naomba kujibu maswali ya nyongeza ya Mheshimiwa Rished kama ifuatavyo:-

Mheshimiwa Spika, ni kweli kabisa wenzetu wenye ulemavu wa ngozi pia wanapata matatizo sana wanapopata mwanga machoni.

Ninakubaliana kwamba, wanahitaji kabisa kupewa miwani, lakini vilevile kupatiwa kofia za kuwakinga ili jua lisiweze kuwapata. Kwa hiyo, sisi kama Wizara tunalichukua hili ili tuweze kuona kwamba ni namna gani wakati tunatoa dawa za ngozi, tuweze kuwapatia miwani ambazo wataweza kuzipata japo kwa bei rahisi.

Mheshimiwa Spika, kuhusu swali la idadi ya watu wenye ulemavu wa ngozi, Wizara sasa hivi kwa kweli haina taarifa ambayo ni ya uhakika. Tumefanya Sensa Maalum ambayo itatuwezesha kujua idadi ya albino ambao wapo kuanzia ngazi ya Mikoa, Wilaya mpaka katika Vitongoji.

Kwa hiyo, mara tu tutakapomaliza zoezi hili, basi tutakuwa katika hali nzuri ya kutoa takwimu ambazo zitakuwa ni sahihi zaidi.