DUNIA YETU

HOME

Tunaposherehekea ushindi katika hali ya kushindwa: Tafakari

Utaratibu batili hauwezi kutupa kitu halali

Tuna Katiba inayopendekezwa na itakabidhiwa kwa Rais kwenye tarehe 8 Oktoba na ninasikia kutakuwa na karamu kubwa itakayo ambatana na wajumbe kupewa tuzo ya vyeti kama sehemu ya kutambua mchango wao mkubwa na wa kifani katika historia ya Taifa letu. Tangu Bunge Maalumu liipitishe Katiba inayopendekezwa nimeendelea kutafakuri kwa kina kwamba tumefikia wapi kama Taifa na kama tuna utashi, utume, dhamira ya kweli na safi, hamasa, ari na nguvu ya kutofautisha batili na halali. Ninaposema batili nisieleweke vibaya, ninamaanisha jumla yote ya kufanikisha ubaya hata kama kuna pahala kilifanyika kitu halali, ilimradi dhamira ilikuwa ubaya kwa njia yoyote kwa hakika batili hubaki batili.

Uongozi wa mchakato wakati wa Tume

Hivi ni nani asiyejua kwamba mchakato huu umehodhiwa kwa kiasi kikubwa na vyama vya siasa? Wengi wenu mnaweza kujiuliza kwa nini hili limeonekana zaidi wakati wa Bunge Maalumu ilhali vyama viliendelea kuwavuruga watu tangu mwanzo wa mchakato? Jibu lake ni jepesi, nilitoe jibu kwa msemo cha “kila zama huja na kitabu chake” na mimi niboreshe msemo kwa kusema “kila zama huja na uongozi wake”. Zama zile za awamu ya kwanza na awamu ya pili za mchakato wa Katiba Mpya, Tume ya Mabadiliko ya Katiba ilitoa uongozi thabiti kuhakikisha Sheria ya Mabadiliko ya Katiba Sura ya 83 inafuatwa. Tume ilihakikisha wananchi wanatoa maoni yao kwa uhuru, kwa kujiamini na tena bila mashinikizo. Tume iliwakemea wote waliojaribu kuingilia uhuru wa watoa maoni (wananchi) kwa maana ya kuwaelekeza tena kwa kuwatisha wananchi nini cha kusema watoapo maoni yao.

Nakumbuka mashinikizo yaliyokuwepo awamu ya kwanza hasa kutoka taasisi za dini hasa upande wa Tanzania Bara na mashinikizo ya vyama vya siasa hasa kutoka Tanzania Zanzibar. Awamu ya pili ilikuwa vyama na hasa wale walifanya zaidi wanajikumbuka hata leo. Wananchi tuliochukua maoni yao katika mabaraza walikiri kwetu kwamba walitishwa na kwamba walichosema hakikuwa chao na wakatusihi tuandike kilicho bora kwa Taifa letu.

Tulisimama imara, tuliwasaidia wananchi kuelewa na walipo hitaji ufafanuzi, tuliwafafanulia dhana mbalimbali zilizomo kwenye Katiba ya sasa ya mwaka 1977. Tulichukua maoni yao kwa uadilifu na uzalendo, kwa weledi na ustadi mkubwa, kwa maneno mengine hakuna mtoa maoni ambaye maoni yake yalipotea au kusahauliwa njiani. Tulichukua sauti za watoa maoni, tulichukua video ya kila mtoa maoni, tuliandika maoni yao kwa mkono kama wajumbe na watendaji wa Tume, lakini pia kulikuwa na mtambo wa hansard ambao ulikuwa ukichukua neno kwa neno kwa kila mtoa maoni. Najua hapa nazungumzia historia, yote haya sasa ni historia, imepita, imekwisha, kwa baadhi ya watu haina tija wala maana tena, kwangu mimi ni kumbukumbu ya moyoni, nikikaa kutafakuri mara kwa mara, ninawaona wananchi wale, ninawaona wakitoa maoni, wengine wakiuliza maswali na tukijitahidi kutoa ufafanuzi na majibu kila tulipoweza.

Nakumbuka siku moja tulikuwa Wilaya ya Ulanga katika mojawapo ya kata zake za pembezoni na milimani kabisa. Mwananchi mtoa maoni alikuwa na ghadhabu kubwa alipokuwa akitoa maoni, na mimi nilikuwa nikiendesha kikao, akasema kwa hali ilivyo inaonekana nchi ni kubwa na imetushinda kuiongoza na kuwahudumia watu wake na akatoa maoni kwamba bora nchi ya Tanzania tuigawe mara tatu, ili tuwe na nchi moja kusini, ya pili kati na ya tatu kaskazini. Nikajaribu kumweleza tuna nchi moja inaitwa Tanzania na kwamba kuigawa nchi ni kwenda kinyume na sheria na kwamba bado anaweza akapendekeza nini kifanyike ili kuondoa kero alizoziona. Mwananchi yule kwa hasira alinijibu “bwana mdogo nisikilize ninachosema na hayo ndiyo maoni yangu” akamaliza.

Nilijifunza ustahimilivu, unyeyekevu, kusikiliza zaidi na kusema kidogo. Ninasema haya kuonesha kwamba kulikuwa na uongozi ambao si tu ulipewa uhalali wa kisheria lakini tulikuwa na uongozi kwa maana ya utashi. Kama mjuavyo utashi haufungwi na sheria, ni uamuzi wa kiongozi, na leo sioni haya kusema nimejifunza kutoka kwa wajumbe wale 32 wenye utalaamu na uwezo katika maeneo mbalimbali wakiwemo na timu ya uongozi ikiongozwa na Mwenyekiti wa Tume, Jaji Warioba, Makamu wa Mwenyekiti Jaji Mkuu Mstaafu Agostino Ramadhani, Dk Salim Ahmed Salim na Mzee Joseph Butiku. Ari ya kujifunza ilikuwepo tangu mwanzo “aliponiasa kwenda kujifunza, nikaielewe vizuri nchi yangu na kwamba ilikuwa fursa kubwa kwangu”, nilikubaliana naye asilimia zote na kwa hakika katika hili la Katiba nitasimamia ukweli wakati wote.

Tulipoanza kukosa uongozi katika mchakato

Baada ya rai za mara kadhaa kutoka kwa Mkuu wa Nchi, kutoka kwa Mwenyekiti wa Tume ya Mabadiliko ya Katiba na wananchi mbalimbali kugonga ukuta, Bunge Maalumu lilianza pasina kuwa na uelewa wa pamoja juu ya misingi, bila kufanya muafaka na kufikia maridhiano. Ile nafasi ya vyama vya siasa ambayo katika michakato yote ya Katiba huwa ambayo ni uwakilishi makini, nidhamu, kufanya mwafaka na maridhiano ikageuka kuwa mtanange kati ya makundi ya walio wengi dhidi ya walio wachache ndani Bunge Maalumu.

Nikiri uwepo wa mtanange ndani ya Bunge Maalumu haingekuwa tatizo kama Bunge Maalumu na uongozi wake wangeonyesha uongozi. Lakini ninaenda mbali zaidi katika tafakuri yangu kwamba kila kitu kilipangwa kutokea kilivyo tokea. Matusi, lugha za kejeli, vijembe, dhihaka na mara kadhaa wajumbe kutaka kutwangana makonde ndani ya ukumbi wetu wa Bunge na Bunge Maalumu vilikuwa vitendo ambavyo nashawishika kusema vilipangwa kisanyansi kabisa kufikia lengo fulani tarajiwa.

Nakumbuka wajumbe wa Bunge Maalumu wakitumia nafasi zao kuhalalisha kubadili na kuondoa maoni ya wananchi, nikajiuliza hivi Bunge Maalumu lilitoa kazi kwa wajumbe ambao ni wabunge kukusanya maoni kwa mara ya pili katika majimbo yao? Maana hata wakati wa kura walipiga kura wakiwawakilisha wananchi katika majimbo yao ya uchaguzi na hata baadhi ya wale wajumbe wa 201 na wao wakapiga kura ya ndiyo huku wakijinasibu na makundi yaliyowapendekeza.

Vitendo vya baadhi ya wajumbe wa Bunge Maalumu ambao ni wabunge wa Bunge la Muungano na baadhi ya wajumbe kutoka kundi la 201 ambao walipiga kura ya ndiyo kwa mbwembwe na kwa sauti kubwa “ndiyoooo” tena kwa vifungu vyote wanifanya nijiulize swali la kimaadili kwa Kiingereza “a moral question”. Bunge Maalumu ni Mkutano Mkuu wa Taifa, wajumbe wake wanawakilisha Taifa na si kitu kingine, fikra zao ni Taifa kwanza, Taifa kwanza na Taifa kwanza.

Swali la kimaadili nauliza, kama wajumbe walikuwa wako pale kama wawakilishi wenye hadhi sawa wakiliwakilisha Taifa, uhalali wa kutumia wananchi kutoka majimboni kubariki uamuzi hasa wa walio wengi waliupata wapi?

Kama walipaswa kulitizama Taifa na kutenda kama wawakilishi wa taifa kwanini walijishusha mpaka katika makundi yao na majimbo yao ya uwakilishi? Tume ilikwenda kwenye kila wilaya na majimbo nchi nzima na tulionana na wananchi wale wale iweje leo watoe maoni tofauti na yale tuliyasikia? Naendelea kujiuliza, nani msaliti, ni wananchi au ni ndugu zangu? Ambao kuanzia wiki hii nitaanza kuwatambua kama “waliokuwa wajumbe wa lililokuwa Bunge Maalumu lililopaswa kuweka Maslahi ya Wananchi mbele na hawakufanya hivyo”.

Nini matokeo ya kupuuza wananchi

Wananchi walisema mbunge asiwe waziri, Wananchi waweze kumwajibisha mbunge, uwepo ukomo wa muda wa mtu kuwa mbunge, Rais apunguziwe madaraka na awekewe vyombo vya kikatiba kumshauri, wakuu wa mikoa na wilaya watizamwe upya, uhusiano na uratibu wa mambo yasiyo ya Muungano kati ya Bara na Zanzibar uwekwe kikatiba, Wananchi wanataka maadili na miiko iwekwe kikatiba na kuimarishwa, Wananchi wanasema Tunu ziwepo ili sisi kama Taifa na Jamii ya Tanzania tuzienzi na kuziishi na kadharika “waliokuwa wajumbe wa lililokuwa Bunge Malumu lililopaswa kuweka masilahi ya wananchi mbele na hawakufanya hivyo” wamepuuza na kufutilia mbali.

Najiuliza tunasherehekea kipi? Kufanikiwa kuwapuuza wananchi? Kama tungeulizwa tuchague hii leo ni nani tungependa kumtumikia kweli kweli, naamini wachache mno wangechagua wananchi wa Tanzania na wengi mno wangechagua “majitu” yale yatishayo, yapumuayo katika pua zao moshi na moto pamoja na makundi ambayo ni kana kwamba yameshikilia mustakabali wao wa sasa na wa baadaye. Nikiwatizama watu hawa najiuliza, nafasi ya Watanzania mioyoni mwao hata kabla sijajiuliza nafasi ya Mwenyezi Mungu wanaye amini anawapa pumzi na vyote dhidi ya masilahi yao binafsi na makundi yao.

Tuchukulie waraka huu kama, ujumbe kutoka kwa mtu asiye na uzoefu wa namna tunatenda na kuenenda katika siasa dhidi ya uhalisia wa maisha yetu ya leo na kesho.

Itaendelea wiki ijayo